Uykuda, vücudun temel yapı taşları
olan proteinler yenilenir ve fiziksel olarak dinlenilir. Ayrıca uyku esnasında
büyüme hormonu salgılandığı için, bebek ve
çocuklar için kesintisiz ve derin uykunun önemi büyüktür. İhtiyaç duyulan uyku
süresi çocuktan çocuğa farklılık gösterebilir. Bu da çocuğun yaşı, gelişim
düzeyi ve kişisel özelliklerinden kaynaklanabilir. Her çocuğun doğumdan
itibaren ihtiyaç duyduğu ortalama bir uyku süresi vardır. 2-6 yaş arası
çocukların günlük ihtiyacı olan uyku süresi 11-12 saattir.
Bazı bebek ve çocuklar geceleri sık uyanır
ve yeniden uykuya geçmekte zorluk yaşarlar. Böylece
ihtiyaç duydukları uykuyu alamamakta ve dolayısıyla günü huzursuz ve yorgun geçirirler. Bazı çocuklar ise geç saatlere kadar
uyanık kalmakta, anne ve babaların çocukları uyutmak için yaptıkları şeyler
hiçbir şekilde sonuç vermemektedir. Çocukların geç uyumasına ve gece sık
uyanmasına etki eden nedenler; fizyolojik rahatsızlıklar (karın ağrısı, sancı,
gaz, diş çıkarma, vb.) olabileceği gibi; ışık, gürültü gibi fiziksel koşullar
ve bedensel koşullar (alt ıslatma, acıkma..) ile anne-çocuk duygusal bağının kuvvetli
olmaması gibi psikolojik de olabilir.
Çocuğa düzenli uyuma alışkanlığı kazandırmak oldukça önemlidir. Bu düzen
daha bebeklikten itibaren verilirse, yaşam boyu devam eder. Bunun için
yapılabilecekler şöyle sıralanabilir:
- Çocuk gündüz ihtiyaç duyduğundan fazla uyutulmamalıdır. 2-3 yaşlarındaki çocuklar için bu ihtiyaç 2-2,5 saattir. 3 yaşından itibaren ise en fazla 1-1,5 saat olmalıdır. Gündüz uyuduğu uyku, gece uykusunun daha geç saatlere sarkmasına ve sabah geç kalkmasına sebep oluyorsa gündüz uykusu işlevini yitirmeye başlamış demektir.
- Çocuğun uyuduğu ortam, dikkat çekecek özellikte ve sayıda uyarandan arındırılmış ve sessiz olmalıdır.
- Çocuğun uyuyacağı saat geldiğinde çocuk apar topar yatırılmamalıdır. Uykuya hazırlık için yarım saat esneklik tanınabilir. Uyku saati yaklaştığında, çocuğun dikkatini çekecek, uykusunu kaçıracak etkinliklerden kaçınılmalıdır. Televizyon kapatılmalı ve uykusunun geldiğine dair belirtiler görüldüğünde yatağına götürülmeli veya gönderilmelidir.
- Düzenli bir uyku için, uyuma ve uyanma saatleri hafta sonu da dahil olmak üzere değişmemelidir.
- Çocuğun televizyon karşısında veya yatağı dışında bir yerde uyumasına engel olunmalıdır.
- Çocuğa yorucu oyunlar oynatmak uykuya dalmayı kolaylaştırmaz; çünkü yorgunluk uykunun kaçmasına yol açar. Yatmadan yarım saat önce hareketli oyunlara son verilmelidir.
- Uyuyabilmesi için çocuğa, kucakta, ayakta veya beşikte sallama alışkanlığı kazandırılmamalıdır. Bu rutinler çocuğun kendi başına uykuya geçme alışkanlığı kazanmasını engellerler.
- Uykudan önce okunacak bir masal, söylenecek bir ninni uykuya dalmayı kolaylaştırır.
- Çocuk herhangi bir ihtiyacı için uyandığında uykusu kaçacak derecede uyarılmamalıdır.
- Uyanıp ağlamaya başladığında hemen müdahale edilmemelidir; çünkü çocuklar bazen ihtiyacı olmadığı halde uyanır ve kısa süren bir iki ağlamadan sonra yeniden uykuya dalarlar. Eğer ağlama bir dakikadan fazla devam ederse, gereksinimi belirlenip karşılanabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder