İlk çocukluk evresinin dengelilik ve yeterlilikle birleşmeye
başladığı önemli bir yaş olarak kabul edilen 5 yaş döneminde çocuklar,
belirginleşmeye başlayan yeteneklerine uygun olarak, çevresiyle çok daha iyi
iletişim kurabilme becerileriyle birey olma yolunda emin adımlarla ilerlerler.
Aile değerlerine, sosyal çevresine, toplum kurallarına uyum sağlamaya başlar.
Davranışlarını kontrol edebilme becerisi artar, daha fazla konsantre olabilen,
başladığı işi bitirmeye motivasyonu olan, içinde bulunduğu topluma göre hareket
edebilmeyi önemseyen bir birey olmaya başlar.
Konuşma becerileri artmış, daha uzun süreli diyaloglara başlayıp
sürdürebilen, arkadaşlık ilişkilerinde daha olumlu, daha yapıcı, daha sosyal ve
dengeli bir tavır sergileyebilen bir tavır içindedir. Sosyal ilişkilerinin
gelişmeye başlamasıyla özgüveninde artış görülür. Uzun süreli hafıza ve
bilişsel becerilerindeki artış, onun becerilerini sergilemeye olan isteğini de
arttırır. Duygu kontrolünü daha iyi yapabilme becerisiyle beraber problem çözme,
yaratıcı çözüm yolları bulabilme ve kriz anlarını daha iyi yönetebilme
sürecinde daha başarılıdır.
Fiziksel becerileri hayli artmış durumdadır, genel vücut
dengesi hariç, daha hassas denge gerektiren beden duruşlarında da gelişme
gösterebilir. Ritme ayak uydurmak ve tüm vücuduyla ritme eşlik etmesi daha
kolaydır. El-göz-ayak koordinasyonu 5
yaş döneminde çok daha iyi gelişmiştir. Topla oynanabilecek pek çok oyunda
başarı sağlayabilecek bir yaş dönemidir.
Kalem tutuşu tam, doğru ve onu yormayacak şekilde konumlanabilecek
beceridedir. El becerilerinde kavrama tam olarak gelişmiştir. İnce motor
becerileri, büyük delikli iğnelere ip geçirebilecek ve ince kumaşa dikiş
dikebilecek kadar gelişmiş durumdadır.
Küçük kas becerileriyle birlikte bilişsel becerilerde de;
bakarak harf kopyalayabilme, resimlerinde ayrıntı çizebilme, (perde, çatı,
apartman katı, vb.)ana renkleri rahatlıkla bilme ve ara renkler ile resimlerini
süsleyebilme aşamasındadır.
Konuşma becerileri oldukça ilerlemiş, kelimeleri doğru yerde
kullanabilen bir akıcılıktadır. Konuşkanlığın arttığının gözlemlendiği bir
dönemdir. Olayların, durumların neden ve nasıl olduğunu merak eder. Bilmediği
kelimelerin anlamlarını sorar ve öğrendiklerini hemen cümlelerinde kullanmak
ister ve/veya kullanır. Hikâye anlatılmasına, masallara ve öykü anlatıcılığına
merakı artmıştır. Adını, yaşını, doğum gününü, ev adresini öğrenebilecek ve
söyleyebilecek düzeyde bilişsel ve dil gelişimi gösterir. Şarkı, şiir,
tekerleme söyleme isteği ve becerisi artmıştır.
Kendi kendine yemek yeme ve çatal-kaşık kullanma becerisi
tamamlanmıştır. Özbakım becerileri artmış, kendi kendine yemek yiyebilme,
soyunup giyinebilme, düzenlilik-temizlik gibi genel beklenen davranışları
gösterebilme aşamasına gelmiştir.
Oyunlarında daha grup oyununa dönük, en az 2-3 kişilik
oyunları tercih eder yaşa gelinmiştir. Kendş kendine oynadığı oyunlar basitten
uzaklaşmış, kuralları değiştirilmiş ya da sürekli değiştirilen, daha yaratıcı
ve farklı hale gelmiştir. Evcilik oyunlarından daha fazla keyif alır. Rekabet
içeren oyunlara ilgisi artar. Açık alan oyunları ve aktivitelerinden daha fazla
zevk almaya başlar. Sık sık ev dışına çıkma talebinde bulunabilir. Yaratıcılığı
arttığı için farklı malzeme, materyal ya da nesne ile farklı oyun kurguları
oluşturabilir. Espri anlayışı gelişmiştir, gülmeyi ve güldürmeyi sever. Empati
becerisinin oluşmaya ve gelişmeye başladığı ilk dönemdir. Özellikle
akranlarının duygularını anlamaya, onlarla duygularını paylaşmaya başlar. 5 yaş
döneminde yardımlaşma davranışı gözlemlenir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder