3 YAŞ DÖNEMİ ÇOCUKLARIN DÖNEMSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

3 yaşına giren çocuk oyunun hakim olduğu dünyasıyla çevresinde bir birey olduğunu göstermeye ve egemenlik kurmaya çalışarak varlığını ispatlamaya çalışır. Bu dönemde çocuklar, ayrı bir insan, cinsiyet ve kimlik olduğunu fark eder.  3 yaşında bir çocuğun kendini kelime haznesiyle çok daha iyi ifade edebiliyor olması iletişim becerilerinde ve insanlar-arası ilişkilerinde onu başka bir boyuta taşır. 3 yaş dönemi ben-merkezilikten sosyalliğe doğru giden bir yoldur. 3 yaş çocuğu, dünyayı yürüyerek, tadarak, merak ederek, hedeflerine ulaşarak, ifade ederek ilk keşiflerini yaptıktan sonra ; kişilik olarak fetheder ve bu gelişimini tamamladığını hissettiğinde de dış dünyaya yönelir. Bu evre 3 yaşın başında başlar ve 4 yaşa yaklaşırken ya da 4 yaşın başlarında sonlanır. Dünyaya dair bilgisi ve ayrı bir birey olduğuna inancı arttıkça dik durmaya, kuralları ve sınırları zorlamaya başlar. Dünyanın, sınırların sonunu keşfetmek ister. İnatlaşma döneminin belirgin evresi bu dönemde yaşanır.

                3 yaş çocuklarda bedensel gelişim ve motor becerileri olarak rahatlıkla merdiven inip çıkabilmesi, son 2 basamaktan atlayabilmesi, vücut denetimini kolaylıkla sağlayarak tırmanabilmesi, koşabilmesi, koşarken önüne çıkan engelleri aşabilmesi, büyük eşyaları iterek ya da çekerek sürükleyebilmesi, parmak ucunda durup yürüyebilmesi, tek ayağının üstünde model alarak kısa süre durabilmesi, top gibi nesneleri omuz hareketiyle başının üstünden atabilmesi beklenir. İpe tahta boncuklar dizebilir, 2 elini birlikte kullanarak oyuncakları ya da eşyaları üst üste dizebilir. Kalın kalemleri ilk iki parmağı arasında tutarak kullanabilir, destekli makas ile kesme yapabilir. Kaşık ve çatal kullanabilecek ince motor beceriye sahiptir. Ellerini yıkayabilir, kıyafetlerini çıkarabilir, düğmesini açabilir. Bireysel farklılıklar göz önüne alınmazsa tuvalet eğitimini tamamlamış bulunmalıdır.

                Ses tonuna daha hakimdir, kelime artışı ile birlikte ses tonu ile vurgulamalar başlar. Adını, soyadını, yaşını ve cinsiyetini söyleyebilir. 3 yaş evresinde yaklaşık 300 kelimelik bir kelime haznesi mümkündür. Kelime telaffuzlarında hata olsa da kelime, zamir ve zaman kalıpları genel olarak doğru kullanılır. Oyunlarında kendi kendine konuşarak konuşma becerisini geliştirdiği gözlemlenir. Basit içerikli diyaloglar kurabilir, kısa süreli hafıza ile yakın zamanda yaşanmış hikayelere eşlik edebilir. Soru sormaları artar, kim, ne, nerede ile başlayan cümleler kurar. Öykü ve masal anlatımları daha fazla ilgisini çekmeye başlar. Birkaç çocuk şarkısını, tekerlemeyi, reklam müziğini ya da şiiri söyleyebilir. 10’a kadar ezbere (ritmik) sayabilir.

                Oyun yolu ile dış dünyayı iç dünyasına taşır ve sembolik oyunlarını devam ettirir. –Mış gibi oyunlar oynamaktan keyif alır ve bu konuda becerisi yüksektir. Olmayan su, bebek, arkadaş, oyuncak için varmış gibi davranarak oyunlarını kurar ve devam ettirir. Günlük yaşadığı olayları oyunlarına yansıtır, taklit becerileri üst seviyededir. Yetişkine destek olacak işlerde görev ve sorumluluk almaktan hoşlanmaya başlar. Başka çocuklarla oyun kurabilir, paylaşma problemi yaşasa da oyun oynama tercihinde bir değişiklik yaşamaz. Kendinden küçüklere sevecen davranma davranışı başlamıştır. İsteklerini ertelemeyi yetişkin desteği ile öğrenmeye başlayabilir.